goed nieuws

Tussen al het slechte nieuws is er ook nog goed nieuws.
Lees bijvoorbeeld dit verhaal over de kleinschalige
toepassing van zonnecellen in Afrika.
Dat er in het komende jaar nog maar veel van dit soort
projecten gerealiseerd mogen worden.

innovatieve onzin

Ik heb zelden zoveel onzin over wetenschappelijk onderzoek
gelezen als in het interview met Frans Nauta in
de Volkskrant van 18 december.
Nauta is een paar jaar secretaris en lid geweest
van het innovatieplatform en  is van mening
dat het wetenschappelijk onderzoek in Nederland
op de schop moet omdat het niet genoeg innovatie oplevert.
Een paar uitspraken:
Heel veel daarvan (gelden voor onderzoek) is geabsorbeerd
in het bestaande systeem dat vooral academische belangen
heeft en innovatie maar een minderwaardig doel vindt.
Er is gewoon lekker veel onderzoek gedaan.
Op de vraag hoe het dan wel moet:
Zoals in de VS, bijvoorbeeld. Daar betaalt de universiteit
maar drie of vier dagen van je werkweek.
De andere dagen moet je als onderzoeker zelf verdienen.
Als je zo’n regel invoert verandert de cultuur razendsnel:
een hoogleraar zonder een succesvolle bv is dan al snel een loser.
Vraag: men is gewoon als de dood dat toegepast onderzoek
ten koste gaat van de wetenschappelijke kwaliteit.
Antwoord: Dat is een schijntegenstelling .
Als je naar innovatieve hotspots in de wereld kijkt
zie je altijd en overal de combinatie van
toponderzoek met ondernemerschap.
Behalve aperte onjuistheden bevatten de uitspraken
ook een aantal generalisaties die onrecht doen aan
het wetenschappelijk onderzoek in Nederland.
Als deze uitspraken representatief zijn voor de ideeen
die gangbaar zijn in de innovatie wereld dan vrees ik dat
er niet veel terecht zal komen van toekomstige
initiatieven. 
Zelfs niet met de door Frans Nauta voorgestelde incentives.

willie smits

Sommige duurzame energie is meer duurzaam dan andere.
Dus niet alleen duurzaam qua milieu maar ook duurzaam 
qua  lokale behoeften, lokale cultuur en lokale  economie.
In Indonesie wordt met Nederlandse hulp
een pilot met 4 fabriekjes opgezet
waarbij het sap uit suikerpalmen wordt omgezet in
bio-ethanol en water. Een gedeelte van de bioethanol
wordt lokaal als brandstof gebruikt en het overschot wordt
buiten de lokale gemeenschap verkocht.
De suikerpalm gedijt alleen in een gemengd bos
waardoor grootschalige plantages (zoals de oliepalmplantages)
niet mogelijk zijn en het proces kan kleinschalig
worden uitgevoerd op een manier
die past in de lokale cultuur en economie.
De grote voorvechter van het projekt, Willie Smits,
is bosbouwer van origine en ook inhoudelijk sterk betrokken
bij dit projekt.
Deze presentatie op een recent congres over
geografische informatiesystemen geeft een goed beeld
van zijn aanpak.

onderwijs, lijstjes en economie

In een onderzoek van de OESO
(een vergelijkend onderzoek onder 15 jarigen)
komt het Nederlandse onderwijs  
als tiende uit de bus. Dit is lager dan 3 jaar geleden.
De bovenste 5 plaatsen worden ingenomen door
Shanghai, Zuid Korea, Hongkong, Singapore en Taiwan.
Die plaatsen moet je om te beginnen vergeten,
want de manier van lesgeven en het arbeidsethos van de
gemiddelde zuidoost Aziatische leerling zijn zo verschillend
van de West Europese situatie dat dit niks zegt 
over het  wel of niet goed functioneren
van ons onderwijssysteem.
Plaats 5 tot en 10 worden ruwweg ingenomen door
Finland, Canada, Nieuw Zeeland, Australie en Nederland.
Dat lijkt me voor Nederland een hele goeie score.
Minister Van Bijsterveld is niet tevreden en vindt
dat meer focus in ons onderwijs essentieel is om
onze internationale concurrentiekracht te versterken.
Hier zie je hoe het beleid bepaald wordt door
de economische invalshoek.
Als we er geld mee denken te verdienen bevorderen we het,
anders is het een kostenpost en bezuinigen we er op.
Enige diepere gedachte over nut en noodzaak van onderwijs ontbreekt.

maximumsnelheid

Behalve een flinke hoeveelheid non-nieuws
bevatte de verkeerd bezorgde ochtendkrant
toch ook nog een juweeltje van domme kortzichtigheid
(of moet ik zeggen kortzichtige domheid).
Uit het interview met de VVD volksvertegenwoordiger
Charlie Aptroot:
V: Er zou toch eerst een onderzoek naar de gevolgen
van die snelheidsverhoging komen?
A: Er zijn stukken snelweg waar die snelheid zonder
ernstige gevolgen morgen omhoog kan.
V: U accepteert dus meer ongelukken.
Want het staat toch vast dat er meer
ernstige ongelukken ontstaan als de snelheid toeneemt?
A: Dat verband zie ik niet. Op de plekken waar de snelheid
zo omhoog kan wordt nu vaak ook al 130 gereden,
dus ik verwacht niet dat er daardoor problemen ontstaan.

Verder commentaar lijkt me overbodig.

de krant

Een paar dagen geleden kreeg ik per ongeluk
de verkeerde ochtendkrant in de bus.
Kop over de volle voorpagina:
Outsider Nederland: we maken toch een kans !
Verderop nog een halve pagina onder de kop
Liefde van een kerel voor zijn auto gaat soms ver
en daarna nog een volle pagina onder de kop:
Warme mutsen vliegen de deur uit.
Gelukkig heeft de Volkskrant een uitstekend systeem
om nog dezelfde dag een goeie krant 
in de bus te krijgen.

energie afhankelijkheid

Onze minister voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
Maxime Verhagen wil dat er snel een tweede kerncentrale 
gebouwd wordt. Als reden geeft hij op dat

de bouw noodzakelijk (is) omdat Nederland dan
minder afhankelijk wordt van energie uit het buitenland.

Dit is op z’n zachtst  gezegd een vreemde opmerking.
In Nederland worden een aantal kolencentrales gebouwd die
eigenlijk alleen maar voor de export zullen draaien en
het hoogspanningsnet moet voor veel geld verbeterd
worden om deze export mogelijk te maken.
Die afhankelijk is er dus helemaal niet en
zal in de komende jaren ook niet ontstaan.
Ik denk dat de werkelijke reden is dat Nederland
bij lange na niet aan zijn CO2 emissie reductie verplichting
zal kunnen voldoen met alle geplande kolencentrales en
dat dit de enige manier om deze toch te kunnen realiseren.
Anders gezegd: er worden kolencentrales gebouwd omdat
in Nederland op een goedkope manier
electriciteit opgewekt kan worden
(dus meer winst voor de e-bedrijven) en
de  hierdoor veroorzaakte CO2 emissies moeten worden
opgevangen door het bouwen van kerncentrales
die alleen maar concurrerend kunnen zijn door garanties van de
overheid (aansprakelijkheid calamiteiten, opslag radioactief afval). 

energie en duurzaamheid

De EU wil dat in 2020 10 procent van alle benzine en
diesel vervangen is door biobrandstoffen
of door auto’s op groene stroom.
Volgens een recent onderzoek van oa Greenpeace
is de CO₂ uitstoot van deze biobrandstoffen niet de helft maar
het dubbele van de CO₂ uitstoot van de uitgespaarde benzine of diesel.
De afhankelijkheid van onze energievoorziening
zal dus wel kleiner worden maar de CO₂ uitstoot niet.
De fractiewoordvoerder voor energie van de VVD,
Rene Leegte, zei in een interview in de VK van 2 november:

Die klimaatdiscussie leidt af van de energiediscussie.
De vraag is: hoe kun je onafhankelijker worden
in je energievoorziening?
Als het klimaat daar ook mee geholpen is,
is dat mooi meegenomen

Het onderzoek van Greenpeace  laat zien waar deze
een-dimensionele (markt) benadering van
de VVD toe leidt. 
Het is alleen jammer dat dit volgens de VVD een van die 
vervelende academische discussies is die maar afleiden
van de echte problemen.

energie en milieu

In de VK van 2 november stelt de VVD-fractiewoordvoerder
over energie, Rene Leegte, dat alle subsidies voor
duurzame energie afgeschaft moeten worden:

Als je zonder subsidies niet concurrerend kunt zijn,
ligt de bewijslast bij jou.

Hij vergeet daarbij gemakshalve dat milieuschade
meestal niet als kostenpost voorkomt in de boekhouding
van een energiebedrijf en dat het vermijden van milieuschade
dan ook geen invloed heeft op het al dan niet concurrerend
zijn van een energieoptie.
Alleen de overheid kan er, namens ons,voor zorgen dat
dit wel meegenomen wordt in het kostenplaatje.
Subsidies voor duurzame energieopties is een van
de instrumenten om dit te verwezenlijken.  
Als uitsmijter stelt Leegte nog:

Die klimaatdiscussie leidt af van de energiediscussie.
De vraag is: hoe kun je onafhankelijker worden in
je energievoorziening. Als het klimaat daar
ook mee geholpen is, is dat mooi meegenomen.
Maar je moet je niet focussen op de al dan niet
door mensen veroorzaakte opwarming,
en of er zeespiegelstijging plaats vindt of niet.
Dat zijn academische discussies.

Bovenstaande uitlatingen doet het ergste vrezen voor de
komende kabinetsperiode. De PVV is zo mogelijk nog
milieuonvriendelijker en samen met de VVD vormen ze een
meerderheid in onze ‘regeringscoalitie’.

fundamenteel onderzoek

Ter verdere illustratie van de twee voorgaande blogs een citaat
uit een editorial in het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde
van oktober, geschreven door de kersverse
natuurkunde promovendus Bram Wouters:

Waarom wordt een jong, gezond en hoogopgeleid persoon jarenlang door de overheid betaald om na te denken over de meest fundamentele aspecten van het universum waarin wij leven? Wat is de rechtvaardiging hiervan?  En ben ik dit wel waard?De mogelijkheden van toepassingen en de economische waarde van mijn onderzoek zijn voorlopig nihil. En hoewel ik anders hoop en poog, zijn de kansen gering dat ik met mijn wetenschappelijke ontdekkingen de positie van Nederland in de wereld significant versterk. Nee, binnen het heersende neoliberale paradigma van winst, effectbejag en de korte termijn heeft mijn promotie geen bestaansrecht.
Gelukkig leef ik in een land met een andere traditie, een traditie van zuiver wetenschappelijk onderzoek dat leven en denken verrijkt, van vooruitgang en van de intrinsieke waarde van kennis. En in deze traditie zijn de universiteiten en instituten ontstaan die het mogelijk maken dat ik en vele anderen kunnen studeren en promoveren.

Ik hoop dat hij dit laatste op het moment van zijn promotie nog steeds kan zeggen.

kassa

Ter illustratie van mijn voorgaande blog de volgende uitspraak
van de fractievoorzitter van de VVD, gemaakt
tijdens de algemene beschouwingen van 26 oktober:

Natuurlijk is het van belang dat er in Nederland alle ruimte
blijft voor fundamenteel onderzoek,
maar zeker zo belangrijk is het dat al die kennis
uiteindelijk een keer in de kassa belandt.
Daarom is het goed dat Innovatie naar Economische Zaken gaat.

Hoe die fundamentele kennis in de kassa moet belanden
is mij niet erg duidelijk, maar de achterliggend gedachte wel:
onderzoek moet geld in het laadje brengen
en anders doe je het maar niet.
De veronderstelling dat fundamenteel onderzoek
gericht kan zijn op het brengen van geld in wat voor laadje dan ook,
toont in elk geval wel een fundamenteel gebrek aan kennis
omtrent  het functioneren van (beta)wetenschap aan.

kennis van zaken

Maarten Keulemans bekijkt in zijn column (VK 16-10-2010)
het betagehalte van onze regering en parlement.
Het kabinet bevat, op een ouderen arts na, geen enkele beta,
in de kamerfracties van de regeringspartijen zit zelfs
geen enkele beta. 
De Energieraad, een belangrijk adviesorgaan, beschikt
over slechts een beta wetenschapper.
Zijn conclusie: het land wordt gerund door juristen en beroepsregenten.
In de VS is het gelukkig beter zoals blijkt uit onderstaande
voordracht die gehouden werd door een onderminister van Energie.
Zeer de moeite waard, vooral omdat hier iemand
met kennis van zaken aan het woord is.  
Misschien wel nuttig voor onze minister van Economische Zaken en Innovatie.
Maxime Verhagen, is al net zo’n deskundige als
zijn voorganger, Maria van der Hoeven.

gay pride belgrado

Een paar maanden geleden zat ik in Belgrado met mijn dochter, schoondochter en twee van hun Servische vriendinnen te lunchen toen iemand vroeg of ik mij niet onveilig voelde met vier lesbische vrouwen op een terras in hartje Belgrado.
Afgelopen zondag bleek dat dit beslist geen grappige vraag was.
Tijdens de Gay Pride in Belgrado, braken rellen uit omdat
rechtse groepen de manifestatie wilden verstoren.
In Servie wordt homoseksualiteit door veel mensen
niet geaccepteerd en sommige groepen treden
daar gewelddadig tegen op. Gelukkig greep de politie
deze keer wel in. Vorig jaar nog werd
de Gay Pride op het laatste moment afgelast
omdat de politie de veiligheid van de deelnemers niet wilde garanderen.
De Servische regering moet nu wel ingrijpen als zij 
lid wil worden van de EU.
Misschien zou de Nederlandse regering
daarom nog eens goed moeten nadenken over de consequenties
van een aanhoudend nee tegen de toetreding van Servie .
Het zou jammer zijn als de Serviers daardoor
het gevoel krijgen dat het toch niks uitmaakt wat ze doen.
In dat geval zullen de anti westerse,
vaak nationalistische,  groeperingen die meestal
ook anti homo zijn, weer meer invloed krijgen.
Dat zou een slechte zaak zijn voor zowel Servie als de EU.

frankrijk

Vorige week zijn we een paar dagen naar
vrienden in Frankrijk geweest.
Op de heenweg gestopt in Ermenonville ten noordoosten van Parijs.
Hier is Rousseau gestorven en begraven.
Het chateau waar hij de laatste 6 weken van zijn leven
verbleef is nu een duur hotel restaurant.
Het park waar hij op een eilandje ligt begraven
bestaat nog en zijn beeld staat in het dorp.

Daarna verder in een grote boog rond Parijs naar Tilly le Foret.
Hier hebben we le Cyclop van Tinguely en Niki de St Phalle bekeken.
Erg indrukwekkend, midden in het bos.

 



In Le Pouget was het erg gezellig.
We hebben heerlijk gegeten en gedronken en
ik heb me kunnen uitleven in het maken
van een proppenschieter uit een vlier tak.
Omdat er geen elzenproppen waren moest
er geschoten worden met papieren proppen. 

 

Op de terugweg hebben we de Familistere van
Godin in Guise bezocht. Overal is over nagedacht
en in 1860! warm water voor de arbeiders.
Mooie kachels in het museum.

Daarna, bijna per ongeluk, langs le Grand-Hornu
gekomen (vlakbij Mons in Belgie). 
 
 

Innovatieplatform

Vooroordelen zijn niet goed, maar soms kun je ze moeilijk
vermijden.
Een van die moeilijk te bestrijden vooroordelen betreft
het innovatieplatform dat 7 jaar geleden is ingesteld
door Balkenende met JP zelf notabene als lid.
Ik heb altijd al gedacht dat dit meer een plek was om te netwerken dan een plek om innovaties te initieren. Mijn vooroordeel wordt nu (gelukkig?) bevestigd in het septembernummer van het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde.
In het editorial van Menno van Dijk wordt het uitstekend verwoord:

Het innovatieplatform (2003 – 2010) met deelnemers uit de overheid, wetenschap en bedrijfsleven is niet meer.
Volgens eigen zeggen “zeer succesvol gebleken in het samenbrengen van partijen, het aandragen van kansrijke beleidsrichtingen en het creeren van draagvlak” maar klik op Resultaten op de website en je vindt alleen maar geformuleerde aanpakken, uitgebrachte adviezen, geselecteerde sleutelgebieden en ingeziene groei mogelijkheden.

Ik ben benieuwd wat het nieuwe kabinet voor moois gaat bedenken. 

rozen

Uit een studie van de Universiteit van Wageningen 
blijkt dat een Nederlandse rozenteler
per roos ongeveer 10 keer zoveel energie
verbruikt en dus ook 10 keer zoveel CO2 uitstoot
als een Keniaanse teler.
Toch kan een Nederlandse roos heel goed
concurreren met een Keniaanse roos omdat
de Nederlandse kweker het gas heel efficient gebruikt.
Het energiegebruik in de Nederlandse tuinbouw
is de afgelopen 10 jaar ruwweg met 70 % gedaald.
Als je als Nederlandse overheid de CO2 emissie
wilt verminderen kun je de prijs van het aardgas verhogen
maar dat zal niet veel helpen omdat het nog maar
een relatief klein gedeelte van de kosten is.
De consument kan meer invloed uitoefenen door zijn keuze
te maken op basis van de CO2 uitstoot. 
Dat is wel erg vervelend voor de rozenkweker die veel
geinvesteerd heeft in het energiezuinig maken van zijn teelt.
Toch zal hij wat energieverbruik betreft nooit
kunnen concurreren met een Keniaanse rozenkweker.
Je moet je dus afvragen of dit soort energie intensieve
activiteiten nog wel gestimuleerd moet worden door de overheid.

biobrandstof

In het NOS journaal van 4 september werd een item
over bio olie vertoond onder de titel ‘Nederlandse doorbraak in biobrandstof’.
Hoewel ik heillig geloof in de rol van biomassa bij het grootschalig
opwekken van duurzame energie en vind dat de rol van biomassa in de publiciteit onderbelicht wordt, ging dit wel erg
kort door de bocht.

Het item was gemaakt op basis van een persbericht
van de Universiteit Twente over een Europees onderzoekproject
waaraan de UTwente deelneemt.
Bij het op een bepaalde manier verhitten van biomassa
ontstaat pyrolyse olie die normaal niet geschikt is
om in een raffinaderij te verwerken tot diesel of benzine.
Onderzoekers van de UT hebben nu een technologie ontwikkeld om
deze olie, zodanig te bewerken dat dit wel mogelijk is.
Volgens het NOS journaal zal over tien tot vijftien jaar
zo’n 20 procent van de transportbrandstoffen op deze manier
uit biomassa kunnen worden gemaakt.

Als je als geinteresseerde leek zo’n bericht aanhoort
denk je dat de technologie op de drempel van grootschalige
toepassing staat terwijl dat absoluut niet het geval is. 

Ter illustratie een paar citaten uit een wetenschappelijk artikel
van eind 2009 geschreven door twee wetenschappers
die werkzaam zijn bij het Nederlandse bedrijf BTG
dat de pyrolyse olie levert aan de UT:
  fast pyrolysis is still an immature technology of which many aspects
  are unknown.
.
  Interesting industries like heat and electricity producers .. are
  waiting for full scale demonstration including continuous operation
  preferrable of multiple plants on a scale 
  of 5 to 10 tons biomass feedstock per hour.

Er zal dus niet alleen nog veel onderzoek moeten worden verricht
maar er zal ook nog veel  ervaring moeten worden opgedaan met
demonstratie installaties. Hierover wordt in hetzelfde artikel gezegd:
   Past failures in biomass demonstration projects were often
   caused by a serious lack of financing after the first period
   of plant design and erection.

Hopelijk zal de Nederlandse overheid het wat duurzame energie
betreft niet alleen bij woorden laten (innovatieplatform) en er
alles aan doen om demonstratie projecten mogelijk te maken.
De voortekenen zijn gezien recente uitlatingen van
minister van der Hoeven niet erg gunstig
terwijl een rechts kabinet ook al niet veel goeds belooft.

Hulp

De Amerikaanse (niet militaire) hulp aan Afghanistan bedraagt
ongeveer 3 miljard dollar per jaar.
De besteding van zo’n bedrag in een land als Afghanistan 
moet bijna onmogelijk zijn. 
Volgens het hoofd van de douane in Kabul wordt dan ook
ongeveer 1 miljard dollar per jaar in koffers het land uit gebracht.
Het voormalige hoofd van de Nederlandse ontwikkelingswerk in
Afghanistan, Marten de Boer, is nog steeds positief
over de Nederlandse ontwikkelingshulp (600 miljoen euro in de
afgelopen 4 jaar) maar ik kan me moeilijk voorstellen
dat het met dit geld veel beter afgelopen is
dan met de Amerikaanse hulp.
Ik ben benieuwd hoe het, na het vertrek van de
Nederlandse militairen, verder gaat met deze hulp want
ik neem aan dat niet alle hulpprojecten afgerond waren
op het moment dat de Nederlandse militairen zijn vertrokken. 
Hopelijk voert een onafhankelijke instantie nog eens
een evaluatie uit zodat de effectiviteit van deze hulp
beoordeeld kan worden.

pensioenen

In de commotie over de pensioenen wordt opvallend weinig over het recente verleden gesproken.
Toch maakt die geschiedenis erg veel duidelijk.
In het FD van 21/8 stond een bijzonder verhelderende ingezonden brief van Frits Bosch. Een paar citaten:

De gemiddelde dekkingsgraad bedroeg 230 in 1990 en had tot ver boven 350 op kunnen lopen maar daalde naar 198 eind 1999. Volgens mijn berekening zijn pensioenfondsen in de jaren ‘90 voor 212 mrd euro ‘geplunderd’.
Wat men ‘overschotten’ noemde werd teruggestort naar de sponsor en bovendien moest gedwongen premiereductie worden toegestaan.

Deze druk kwam niet alleen van de bedrijven die de premies moesten betalen maar ook van de overheid die dreigde met het wegbelasten van de pensioenreserves via de Brede Herwaardering.

DNB stelt dat pensioenfondsen te veel risico hebben genomen  in hun beleggingsbeleid. Dat is juist maar de oorzaak daarvan ligt niet primair bij de fondsbestuurders. De toezichthouder dacht in de jaren ‘90 dat rendementen van aandelen op lange termijn de dekkingsgraad overeind zouden houden en had er geen bezwaar tegen dat de beleggingsmix voor de helft uit aandelen bestond.  

Over die honderden miljarden hoor je nu erg weinig en over de ideeen van de toezichthouder (DNB) dat de rendementen van aandelen op lange termijn hoog genoeg zouden zijn hoor je nog minder.
De gebruikte modellen zijn duidelijk niet juist gebleken
en het is te hopen dat er nu andere, betere modellen
gebruikt worden bij het aansturen en adviseren van de pensioenfondsen.

perspectief

Ik las kortgeleden een interview met een automobilist
die helemaal ontroerd was door de nieuwe 5 baans A2
tussen Utrecht en Amsterdam. Hij kreeg een soort
gelukservaring als hij van Amsterdam naar Utrecht reed. 
In hetzelfde artikel zegt de voormalig voorlichter
van Veilig Verkeer Nederland(?)
    het is een feest om er op te rijden. …eindelijk ruimte.
    Niemand zit je dwars, er is geen reden meer om opgefokt
    te doen. 
Het is verrassend hoe verschillend mensen iets kunnen ervaren.
Ik zie een oerlelijk asfalt lint in een mooi polder landschap,
met stinkende auto’s die de stilte verstoren, de
geinterviewde automobilist en de voormalig voorlichter
zien een soort walhalla waar ze eindelijk gewoon
auto kunnen rijden.
Misschien moet ik wat vaker met de auto van Amsterdam
naar Utrecht rijden.

hoofd- en bijzaken

Afgelopen weken stonden er twee stukken in de volkskrant
die goed illustreren hoe bij het nemen van beleidsbeslissingen
hoofd- en bijzaken door elkaar worden gehaald:
     om het autogebruik terug te dringen wil men het
fietsgebruik belonen omdat de automobiliteit zelf niet
aangepakt mag/kan worden,
     bij het leiden van een bedrijf wordt het maximaliseren
van de aandeelhouderswaarde als hoofddoel beschouwd
en het optimaliseren van het bedrijf wordt  als bijzaak
gezien (via-via logica).
 
In beide gevallen worden hoofdzaken (automobiliteit,
een gezond bedrijf) verward met bijzaken
(fietsmobiliteit, aandeelhouderswaarde).
Dit  leidt vaak tot slechte oplossingen voor de hoofdzaken zoals
voor het tweede geval aangetoond wordt in een recent proefschrift.
Een volgende keer meer over het verwarren van hoofd- en bijzaken.

schuld

Een paar citaten uit een artikel in de Volkskrant van 7 augustus:

De beursgang is een poging de miljardenschuld van de chipfabrikant te verminderen. De schuld ontstond bij de overname in 2006 van NXP door de opkoopfondsen KKR, Apax en Alpinvest. Zij kochten de chipmaker, oorspronkelijk een dochter van Philips met geleend geld en plaatsten de schulden vervolgens op de balans van het bedrijf.

Door de hoge rente die NXP moet betalen op de lening, gevolgd door de daaropvolgende kredietcrisis, staat de onderneming er al jaren slecht voor. Vorig jaar werd 310 miljoen dollar verlies geleden. Om de kosten terug te dringen werden ondermeer 4500 van de 31000 banen geschrapt, waarvan 1300 in Nederland.

Met andere woorden: je koopt met geleend geld het huis van je buurman, zet de hypotheek op zijn naam en probeert het huis daarna met winst te verkopen.

De miljarden waarover gesproken wordt, zijn ergens geleend en de geldverstrekker zal zeker geweten hebben waarvoor het geld gebruikt zou worden.
Het vervolgens op de balans zetten van die schuld zal ook niet zonder medeweten van diezelfde geldverstrekker zijn gegaan.
In dit geval is dus met medeweten van een grote financiele instelling gespeculeerd met een bedrijf (inclusief de werknemers).
Hopelijk zijn dit soort praktijken na de bankencrisis aan banden gelegd.
Dit is denk ik ook een goed voorbeeld van de noodzaak
van een grotere rol van de  ethiek in de bankwereld.
Misschien iets voor de Rotterdam School of Management van de EUR?

antwerpen

De vorige maand zijn we twee dagen in Antwerpen geweest.
Sinds ons laatste bezoek (x jaar geleden) ontzettend opgeknapt.
Museum Plantin-Moretus. Drukkerij en woonhuis uit 17e eeuw. 
Mooie binnentuin.  

corrector tafel, kantoor met goudleer

6 gebruiksklare drukpersen, ingerichte drukkerijzaal

Mooie boeken en manuscripten

Veel Mariabeelden boven de straathoeken
(beschermheilige van Antwerpen).

       

Het Museum aan de Stroom (MAS) wordt het volgend jaar pas
in gebruik genomen maar het terras is gelukkig al open.
Lekker geluncht met uitzicht over het Napoleondok.
Bijzonder gebouw: gegolfd glas (de stroom?),
handjes op de muur (het symbool van Antwerpen),
zelfde materiaal op de muur als op het plein.  

 


Antwerpen is de moeite waard.

respect

Het CDA respecteert de meningen van de PVV.
Op deze manier wordt een soort gedoogsteun gegeven
aan de ideeen van Wilders over buitenlanders en de islam.
Ik begrijp niet hoe het CDA het wegzetten
van bevolkingsgroepen op grond van etnische afkomst
en geloof kan respecteren.
Het argument dat je niet anders kan omdat
anderhalf miljoen kiezers op de PVV gestemd hebben
lijkt me niet juist.
Het nationaal socialisme in het Duitsland van de jaren 30
werd ook niet respectabel omdat er zoveel mensen op
gestemd hadden.

klimaatneutraal

Het Nederlandse bedrijf Lemnis Lighting schenkt
3 miljoen led lampen aan Zuid Afrika waardoor 
de extra CO2 uitstoot tgv het WK voetbal wordt gecompenseerd.
De led lampen besparen bij een levensduur
van 25 jaar in totaal 4 miljoen ton CO2.
Ruim voldoende dus om de ca 1 miljoen ton extra uitstoot te compenseren.
Prima idee. Goeie reclame voor het bedrijf en het WK is klimaatneutraal.

Bij nader inzien is het toch wat complexer:
    De besparing die in 25 jaar wordt gehaald wordt in
zeg maar 2 maanden 'opgemaakt'.
Niet echt duurzaam dus.
    Het bedrijf dat de lampen schenkt verkrijgt
(volgens het klimaatverdrag) CO2 credits
voor 4 miljoen ton bespaarde CO2 en schenkt
ca 1 miljoen daarvan van aan ZA.
De resterende 3 miljoen zijn voor Lemnis Lighting die
ze kan verkopen aan andere bedrijven die daarmee
hun CO2 uitstoot compenseren.
Deze credits zijn op dit moment ongeveer
40 miljoen euro waard.
Als je de kosten van de geschonken ledlampen
er van aftrekt hou je toch een aardige bedrag over.
Niet alleen maar liefdadigheid dus.

asfalt

In opdracht van minister Eurlings is een analyse uitgevoerd
naar de staat van bereikbaarheid in 2020 en 2028.
Hieruit blijkt dat er in 2020 binnen de driehoek 
Rotterdam – den Haag - Gouda nog steeds problemen
worden verwacht op het wegennet en dat deze 
in 2028 nog verergerd zullen zijn.
Dit is wel een erg mager resultaat van alle inspanningen 
tot nu toe. 
Het is misschien een goed idee om een analyse van dit probleem te maken voordat
er nog meer asfalt gelegd wordt.

In de brief van de minister (van 29 juni 2010) wordt
als oorzaak genoemd:

de toename van de mobiliteit in deze regio
(onder meer door de groei van het aantal woningen
en bedrijvigheid)  in relatie tot
een in de afgelopen decennia nog onvoldoende
gerealiseerde verbetering van de infrastructuur

Als dit het niveau is waarop de overheid
problemen analyseert
dan kunnen we in de toekomst nog veel files verwachten.
Meer woningen en bedrijvigheid hoeven nl helemaal
niet automatisch te leiden tot meer mobiliteit.

In het mobiliteitsplan van 2004 wordt nog gesteld dat
terugdringen van mobiliteit geen optie is
(niet gewenst en niet effectief) omdat
het zowel drager van de economische groei als een
maatschappelijke behoefte is.
Ik hoop dat een nieuw kabinet dit simplistische 
standpunt gaat herzien en eens echt gaat nadenken
over dit probleem.

slechte en goede journalistiek

Afgelopen week een voorbeeld van slechte en goede journalistiek.
Eerst de slechte.
In het NOS journaal werd het volgende item vertoond:

Vooral het feit dat de op deze manier geproduceerde methanol  
niet ten koste gaat van de wereldvoedselproductie wordt
sterk benadrukt.
Deze bewering wordt rechtstreeks van de website van biomcn
gehaald zonder deze te checken.

De Volkskrant van 26 juni doet het beter:

Daarbij moet worden aangetekend dat
de glycerine afval is van de productie
van biodiesel uit onder meer koolzaad.
Ook de tweede generatie biobrandstof
biomethanol bestaat dus bij de gratie
van de eerste generatie.

De productie van biomethanol gaat dus wel
ten koste van de wereldvoedselproductie en
het begrip tweede generatie biobrandstoffen wordt hier
op een onjuiste manier gebruikt.

Wat de Volkskrant kan zou het NOS journaal
toch ook moeten kunnen.

vogelverschrikkers in sospel

vogelverschrikkers in sospel

biomassa

Kortgeleden was er een documentaire op de tv (Labyrint) 
over het gebruik van tweede generatie biomassa brandstoffen 
voor  het opwekken van energie.
Dit zijn landbouwresiduen, snoeihout,
timmerafval en speciaal gekweekte energiegewassen
zoals olifantsgras en snelgroeiende wilgen.
Deze kunnen oa gebruikt worden voor het bijstoken in
kolencentrales of verbrand worden in speciale houtketels.
Aflevering labyrint

In het programma wordt nogal negatief
gedaan over deze toepassing. 
Landbouwresiduen  zouden bv beter gebruikt kunnen
worden als veevoer en er zou veel landbouwgrond
nodig zijn voor het verbouwen van energiegewassen
wat ten koste gaat van de voedselproductie. 

In Nederland wordt de helft van de duurzaam
opgewekte electriciteit opgewekt met tweede
generatie biobrandstoffen
(zie webmagazine cbs en statline cbs).
Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar
de duurzaamheid van deze manier van
electriciteitsopwekking (commissie Corbey).
De beweringen die in het programma worden
gedaan komen niet overeen met de
resultaten van dat onderzoek.
Het is jammer dat een aantoonbaar
duurzame manier van energieopwekking op
deze manier onterecht een negatieve naam krijgt.

lenen (2)

Het lenen van geld (verkrijgen en verstrekken) heeft
de mensheid al erg lang bezig gehouden.
Het is grappig om te zien dat een paar duizend jaar
geleden al veel nagedacht werd over over rente en risico’s,
zaken die een grote rol spelen in de huidige economische crisis.
Aristoteles, de Koran en Luther waren/zijn om verschillende redenen
tegen het vragen van rente.
Een van de redenen is bv dat de geldverstrekker niet alleen maar
mee hoort te delen als er winst gemaakt wordt met zijn geld maar
ook mee moet delen in de verliezen die met zijn geld geleden worden. 
Hierdoor zal de geldverstrekker automatisch voorzichtig 
zijn met het uitlenen van geld.
Verder waren de faillissementsregels ook anders en kon iemand die
geld geleend had en failliet gegaan was, gemakkelijker met een
schone lei beginnen. Dit betekende dan ook
dat de geldverstrekker al zijn geld kwijt was.
Als deze ideeen nog/weer gangbaar geweest zouden zijn dan
zou de huidige crisis
(sub prime hypotheken, staatsschuld griekenland)
een stuk minder ernstig zijn geweest.
Ann Pettifor schrijft hier hele zinnige dingen over.
Zij pleit oa voor een grotere rol van de ethiek in de economie.

lenen (1)

Veel van onze economische problemen
hebben te maken met het lenen van geld.
Als een bank zijn werk goed doet maakt hij winst,
als een klant haar werk goed doet maakt zij ook winst.
We zitten nu in een situatie waarin beide partijen
onverantwoordelijk bezig zijn.
Banken lenen zoveel uit dat ze failliet gaan als
hun leners niet terug kunnen betalen en
landen of prive personen lenen zoveel
dat ze het niet terug kunnen betalen. 
Normaal gesproken gaat zo’n land of persoon dan failliet,
worden de schulden op een of andere manier
afgehandeld en gaan de geldgever en de geldlener
huns weegs en beginnen weer opnieuw.
Als de bank zijn werk niet goed doet gaat de bank failliet,
worden de schulden van de bank afgehandeld en etc.
Er is nu een situatie ontstaan waarin de banken zo groot
zijn dat ze niet om mogen vallen.  De staat springt bij als
dit dreigt.
Hierdoor is een hele scheve situatie ontstaan,
de lusten zijn voor de banken, de lasten voor de staat.
Banken hoeven ook niet zo voorzichtig meer te zijn met het uitlenen
van geld omdat de overheid als vangnet fungeert.
Als we willen voorkomen dat er over een paar jaar
weer een zelfde situatie ontstaat, moet er goed worden nagedacht
over de rol van banken bij het lenen en uitlenen van geld.
Economische crises zijn geen onvermijdelijke natuurverschijnselen,
we kunnen wel degelijk iets doen om ze te voorkomen.

Cohen

Gisteren veel politiek op tv.
Eerst Buitenhof met Rutten en Anil Ramdas,
daarna het lijsttrekkersdebat van RTL4.
De  indruk die ik ‘s ochtends kreeg werd ‘s avonds
goed onder woorden gebracht door Job Cohen:
Rutten gedraagt zich alsof hij op een studenten debating club is
waar het er om gaat zo lang mogelijk aan het woord te blijven.
Wat er gezegd wordt is minder belangrijk en ingaan op de
argumenten van je tegenstander is er helemaal niet bij.
’s Avonds was Cohen de enige die het inhoudelijk duidelijk
tegen Wilders opnam.
Het is jammer dat geen van de andere aanwezige partijen
hem hierin bijviel uit angst als bondgenoot
van de PvdA neergezet te worden.
Cohen’s inhoudelijke verdediging tegen cijfers
van Rutten en Wilders bleek ook zinloos
omdat Rutten en Wilders gewoon hun riedels
af bleven draaien.
In zulke gevallen moet de discussieleider ingrijpen.
Het geheel maakt je niet vrolijk maar zolang mensen als Cohen
meedoen is er hoop.

draaien ?

De PvdA heeft zijn verkiezingsprogramma aangepast
omdat uit de doorberekening van het CPB blijkt
dat de voorgestelde maatregel niet het gewenste effect heeft.
In het lijsttrekkersdebat werd Cohen daarom
verweten dat hij draait.
Balkenende zegt zelfs dat de PvdA wegloopt
voor de gevolgen van zijn eigen plannen.
Nu heb ik toch altijd gedacht dat een
verkiezingsprogramma ergens toe moet dienen
en niet alleen maar een debating onderwerp is.
Het siert elke partij als hij zijn verkiezings-
programma aanpast
bij gevorderd technisch inzicht.

hoe centrale banken nieuw geld creeren

boze banken

Op de radio hoorde ik een voorbeeld van de
ongelooflijke arrogantie van de banken.
De banken hebben een boze brief naar de Nederlandse overheid
geschreven over de aangekondigde bank belastingen.
In een interview nav deze brief met Boele Staal,
de voorzitter van de Vereniging van
Nederlandse banken, zegt deze dat hij
natuurlijk begrijpt dat het grote publiek niet erg
positief denkt over de banken maar dat de overheid
deze belangrijke sector niet zwaarder kan gaan belasten.
Als dat gebeurt kunnen de banken
niets anders doen dan de tarieven voor hun klanten te verhogen.
Het zal bovendien een nadelige invloed hebben
op de noodzakelijke groei van deze belangrijke sector.
Geen zinnig woord over de oorzaken van de crisis:
business as usual dus.

de markten

Direct na de Britse verkiezingen werd er door verschillende
deskundigen gesteld dat er voor het daaropvolgende
weekend duidelijkheid moest komen over een coalitie
want “de markten houden niet van onzekerheid”.
Nav het Europese ministersoverleg over de Griekse crisis
werd door de topman van Robeco gezegd dat er voor
het openen van de markten op maandag duidelijkheid
geschapen moet worden.
Het begint er op te lijken dat de politiek zich aan
moet passen aan de financiele markten.
Er wordt hierbij even vergeten dat de grote onrust op
de financiele markten grotendeels ontstaat door speculatie
met enorme hoeveelheden geld, door die markten zelf dus.
Het is misschien te overwegen om die geldstromen te gaan belasten,
een idee van meneer Soros, die zelf zijn geld verdiende
met dit soort speculaties.
De instrumenten die door de Amerikanen zijn ontwikkeld
om de geldstromen van terroristische organisaties
in kaart te brengen, kunnen hier vast heel goed voor gebruikt worden.

zuid limburg

Door de aswolk een weekje zuid limburg ipv kreta.
Ook leuk, maar toch anders.
   
Gewandeld.
   
Overal bloeiende kersenbomen

   
paardenbloemen
 

en wegkruisen.

 
Op het terras veel gelezen en
In het weekend veel motoren, cabriolets en wielrenners
langs zien (en horen) komen.

 

 
Voorjaarsbloemen.

Luik
 
Maastricht

 




Mooie tentoonstelling in het Bonnefantenmuseum.
Oud en nieuw door elkaar.

 
Er wordt duidelijk weer gevlogen.
  
Zuid Limburg blijft mooi, zelfs de paardenbloemen zijn er geler.